Wyłączne Prawo Hodowcy – o Tym Każdy Rolnik Wiedzieć Musi

Obecnie prawie wszystkie odmiany roślin rolniczych są chronione wyłącznym prawem hodowcy.

Aby je rozmnażać lub sprzedawać na cele siewne, konieczne jest posiadanie pisemnej licencji od hodowcy (właściciela odmiany). Wyłączne prawo do odmiany przysługujące hodowcy. Generalną zasadą jest, że nasiona odmiany chronionej wyłącznym prawem rolnicy mogą siać jedynie w postaci kwalifikowanego (licencjonowanego) materiału siewnego. Od zasady tej przepisy prawa przewidują jednak wyjątek: rolnik może podjąć decyzję o użyciu do siewu materiału z własnego zbioru ale tylko w obrębie posiadanych przez rolnika gruntów i z obowiązkowym uiszczeniem opłaty dla hodowcy - ,,odstępstwo rolne”.

ZASADY KORZYSTANIA Z ODSTĘPSTWA ROLNEGO

Kiedy odstępstwo rolne ma zastosowanie?
Gdy rolnik decyduje się na siew zebranych przez siebie nasion lub sadzeniaków odmian chronionych wyłącznym prawem.

Jakie warunki trzeba spełnić, aby skorzystać z odstępstwa rolnego?
1. Gatunek musi być dozwolony prawem do korzystania z odstępstwa
2. Materiał do siewu odmiany chronionej pochodzi z własnego zbioru.
3. Gatunek, który chcemy wysiać, jest odmianą populacyjną.

Odstępstwo rolne nie obejmuje:
1. Gatunków spoza listy dopuszczonych gatunków roślin uprawnych.
2. Odmian syntetycznych i mieszańcowych (F1).
3. Nabytych jako niekwalifikowany materiał siewny.

Ile kosztuje odstępstwo rolne?
W ciągu 30 dni od siewu materiału z własnego zbioru rolnik ma obowiązek uiścić na rzecz hodowcy opłatę za każdy kilogram materiału wykorzystanego do siewu. Wysokość tej opłaty wynosi 50% opłaty licencyjnej dla danej odmiany w danym roku.

Kto i za co uiszcza opłatę za odstępstwo rolne?
Zgodnie z przepisami Ustawy z dnia 26 czerwca 2003 r. o ochronie prawnej odmian roślin, opłatę za odstępstwo rolne uiszczają:
• w przypadku odmian ziemniaków: posiadacze gruntów rolnych o powierzchni 10 ha i więcej;
• w przypadku pozostałych odmian roślin chronionych na poziomie krajowym (PL) i dopuszczonych do odstępstwa rolnego: posiadacze gruntów rolnych o powierzchni 25 ha i więcej;
• w przypadku pozostałych odmian roślin chronionych na poziomie wspólnotowym (UE) i dopuszczonych do odstępstwa rolnego: posiadacze gruntów rolnych o powierzchni 30 ha i więcej.

Posiadacze gruntów rolnych do 10 ha, jako tzw. drobni rolnicy są zwolnieni z obowiązku opłaty. Nie oznacza to jednak, że nie muszą oni stosować się do przepisów chroniących wyłączne prawo do odmian roślin!

Jeśli w sezonie wiosennym 2017 wysiali Państwo materiał ze zbioru w ramach tzw. odstępstwa rolnego, przypominamy o obowiązku rozliczenia się z hodowcą. Przypominamy, że według obowiązującego stanu prawnego opłatę za skorzystanie z przywileju tzw. odstępstwa rolnego należy uiścić w następującym terminie:
- dla odmian chronionych na poziomie krajowym (Załączniki nr 1 i 2): 30 dni od daty siewu
- dla odmian chronionych na poziomie wspólnotowym (Załączniki nr 3 i 4): w terminie upływającym na koniec roku gospodarczego, w którym siew ze zbioru miał miejsce

OCHRONA WYŁĄCZNEGO PRAWA – CO SIĘ NIE ZMIENI?
Rolnicy często zadają pytanie, czy po wejściu w życie planowanej zmiany Ustawy z dnia 26 czerwca 2003 r. o ochronie prawnej odmian roślin nadal będą musieli przestrzegać zasad ochrony wyłącznego prawa, a jeśli tak, to w jakim zakresie. Poniżej krótkie zestawienie regulacji, które nie ulegną zmianie:

Zmiany w prawie krajowym nie mają wpływu na rozporządzenia wspólnotowe. Polscy rolnicy mają obowiązek przestrzegać zarówno przepisów krajowych, jak i unijnych, ponieważ regulacje te funkcjonują równolegle. RZĄDOWY PROJEKT USTAWY O ZMIANIE USTAWY O OCHRONIE PRAWNEJ ODMIAN ROŚLIN - aktualny status http://www.sejm.gov.pl/sejm8.nsf/PrzebiegProc.xsp?nr=1323

Źródło: https://agencjanasienna.pl/

Więcej informacji: • Agencja Nasienna Sp. z o.o. ul. Jana Dekana 6E, 64-100 Leszno Tel. +48 65 529 31 61, 65 529 31 62, Fax: +48 65 520 30 62,GSM: +48 697 01 09 68
E-mail: zarzad@agnas.pl,
• Dolnośląski Ośrodek Doradztwa Rolniczego, 53-033 Wrocław, ul. Zwycięska 8, tel. (71)339-80-21, sekretariat: (71)339-86-56,
• Punkt konsultacyjny DODR: wtorek, godz. 9.00-14.00, Kobierzyce, ul. W. Witosa 15, I p, tel. (71)311-13-28, tel. kom. 609-79-28-48